چه کسی خوب است رئیس جمهور شود؟

-    آیا کشور و حاکمیت آمادگی تن دادن به یک انتخابات کاملاً آزاد و عادلانه را دارد؟
-    آیا رسانه ملی حاضر است بی طرفی کامل خود را در انتخابات حفظ کند و فرصت های برابر را به کاندیداها بدهد؟
-    آیا برگزارکنندگان انتخابات به ویژه شورای نگهبان در برگزاری انتخابات، تائید صلاحیت  ها و شمارش آرا می توانند اعتماد عمومی را در رعایت قانون جلب نمایند؟
-    آیا قوه قضائیه و دستگاه های امنیتی آمادگی دارند که با در نظر گرفتن شرایط عمومی کشور و مسائل بین المللی و منطقه ای، فضای سیاسی را با آزادی زندانیان بعد از انتخابات هشتاد و هشت تلطیف نمایند؟

در این یادداشت در نظر است به موضوع انتخابات 1392 از ابعاد مختلف پرداخته شود و شرایط عمومی کشور و انتخابات مورد نقد و چون کشور و نظامی که مدّعی مردم سالاری و برخوردار از پشتوانه مردم است باید خیلی زودتر از 5‚ 6 ماه قبل از انتخابات فضای آن انتخاباتی شود و احزاب و جناح ها و جریان ها و نخبگان سیاسی و سیاستگرایان فعال می شدند و فضای انتخابات را به روش درست رقابت های انتخاباتی گرم می نمودند، ولی با کمال تأسف باید گفت علیرغم گذشت سی و سه سال از پیروزی انقلاب نظام نتوانسته است موضوع مهم احزاب و آزادی های سیاسی را در راستای شعارهای اساسی انقلاب و قانون اساسی استقرار بخشد و نهادینه نماید، هنوز چند ماه مانده به روز انتخابات چند تا تشکل و جریان سیاسی خلق الساعه و با عنوانی مبهم و ناشناخته متکی به یک یا چند نفر آدم سیاسی از جناحهای مختلف پدیدار می شوند و صحنه گردان جریان های سیاسی و انتخاباتی می شوند و رهنمودهای استراتژیک به ملت می دهند و با حرف ها و گفتگو ها و شعارهای کلی و نسنجیده و نامعتبر به وعده و وعید می پردازند. در چنین شرایطی کشور    می خواهد انتخاب ریاست جمهوری را برگزار نماید.

البته چند ملاحظه دیگر هم در رابطه با اقبال مردم به انتخابات پیش رو داریم از جمله:
-    آیا کشور و حاکمیت آمادگی تن دادن به یک انتخابات کاملاً آزاد و عادلانه را دارد؟
-    آیا رسانه ملی حاضر است بی طرفی کامل خود را در انتخابات حفظ کند و فرصت های برابر را به کاندیداها بدهد؟
-    آیا برگزارکنندگان انتخابات به ویژه شورای نگهبان در برگزاری انتخابات، تائید صلاحیت  ها و شمارش آرا می توانند اعتماد عمومی را در رعایت قانون جلب نمایند؟
-    آیا قوه قضائیه و دستگاه های امنیتی آمادگی دارند که با در نظر گرفتن شرایط عمومی کشور و مسائل بین المللی و منطقه ای، فضای سیاسی را با آزادی زندانیان بعد از انتخابات هشتاد و هشت تلطیف نمایند؟
-    آیا بزرگان و گروه های مرجع از جناح ها و جریان های مختلف حاضرند با درس گرفتن از تجارب گذشته، رفتارهای تخریبی را به رقابت های سالم توأم با رعایت شئونات اخلاقی، دینی و انسانی تبدیل نمایند؟

آنچه مسلم است پاسخ مثبت به سوالات فوق موجب گسترش فضای اعتماد عمومی، وحدت و انسجام ملی می شود و بدیهی است که بر اعتبار و وجهه نظام در عرصه بین المللی  می افزاید و زمینه مذاکرات برای دست یابی به اهداف نظام در تعامل با غرب و کشورهایی که به تحریم ما پرداخته اند را مساعدتر می سازد.
اما نکته مهمی که باید مورد توجه به سیاستگزاران اداره امور کشور بیش از هر چیزی قرارگیرد. یک انتخاب نادرست می تواند لطمات وسیع و گسترده ای را به شرایط کشور وارد سازد، یک انتخاب نادرست می تواند ارکان اساسی اقتصاد، فرهنگ و مدیریت را در کشور از اساس فرو پاشد و فقر و تبعیض و فساد را گسترش دهد، آنچه امروز بر کشور می گذرد و کشور از مسائل و مشکلات اقتصادی شدید چون بیکاری، گرانی، تورم و رکود رنج می برد، حاصل یک انتخاب نادرست و عدم برگزاری انتخابات با شرایط و مناسبات مطلوب و قانونی است. آیا چنین شرایطی شایسته ملت و کشوری است که از منابع گران بهای اقتصادی برخوردار است و بالاترین درآمد ارزی را در سالهای گذشته در مقایسه با تمامی تاریخ خود کسب کرده است می باشد. آیا مدیریت های اجرایی کشور در سطوح و حوزه های مختلف از شایستگی وکارآمدی لازم برخوردار است؟ آیا برنامه ها، سیاست و تصمیمات کلان و قوانین و مقررات در کشور مورد توجه و رعایت هستند؟ آیا نخبگان و متخصصین و اندیشمندان با دلگرمی و امید به فعالیت و تلاش علمی و اجرایی مشغولند؟ چرا چنین است این ها همه ثمره یک انتخاب و یک انتخابات نا مطلوب است. این انتخاب نا مناسب در سایر عرصه ها نیز آثار سوء خود را برجای میگذارد. در سطح جهانی جایگاه و موقعیت کشور را .................... می دهد کما اینکه چنین شده است، در حوزه فرهنگ و هنر دچار یک بی برنامگی شدید و رفتارهای متناقض و ندانم کاریهای زیاد می شود که نتیجه آن بی تفاوتی جوانان و تحصیلکرده های ما به ارزش های دینی، فرهنگی و بومی می شود و جامعه دست اندر کار این عرصه دچار نوعی التهاب، نگرانی و    بی انگیزگی در فعالیت، که بیشتر دل در گرو غرب و دنیای بیرون دارند.
آنچه مسلم است علیرغم دیدگاه ها و نقطه نظراتی که در زمینه محدودیت اختیارات رئیس جمهور مطرح می شود که نوعاً نیز           می توانند درست باشند، اما باید پذیرفت باز نقش رئیس جمهور اگر خود درست عمل کند بسیار تعیین کننده و سرنوشت ساز است. کما اینکه این تفاوتها را در شخصیت های متفاوت رؤسای جمهور پس از اصلاح قانون اساسی و اثر  بخشی و تأثیرات هریک می توان مشاهده کرد، مقایسه آمار و ارقام و شاخص های عملکردی چهار دوره دو رئیس جمهور  با دو دوره اخیر خود بسیار گویاست که نیاز به تجزیه و تحلیل های ساده اقتصادی اجتماعی هم ندارد، آنقدر در این دو دوره ندانم کاری و بی تدبیری شده است که مردم کوچه وبازار هم با تمام وجودشان تفاوتها را حس می کنند پس انتخاب درست و مناسب رئیس جمهور مسئله مهمی است.

حال به پاسخ این سئوال بپردازیم که چه کسی خوب است رئیس جمهور شود؟ حداقل هایی که از ویژگی های رئیس جمهور به عنوان دومین مقام ارشد مدیریتی و اجرایی کشور انتظار می رود چه باید باشد؟ پاسخ به این سئوال را مستقل از رویکرد سیاسی و حزبی و جناحی مورد توجه قرار میدهم فرض کنیم که همه شرایط برای یک انتخاب مطلوب، آزاد و جامع فراهم است خوب است جریان های اصلی سیاسی مداخله گر در انتخابات،  دنبال چه فردی با چه ویژگی هایی باشند؟

یکم: شخصیت رئیس جمهور آینده از شخصیت، منش، اعتدال و اعتبار اخلاقی و رفتاری لازم برخوردار باشد، مردم در چهره و منش او بزرگی و عزت ببینند، وقار و اندیشه را مشاهده نمایند، خلاق و با نشاط و صریح باشد، واقعاً و به دور از شعار به مردم احترام بگذارد، راست بگوید، وعده های فریبکارانه ندهد، دروغ نگوید، شأن مردم را رعایت کند، وچقدر خوبست که دارای یک شخصیت کاریزما باشد. تا بتواند مردم و نخبگان را درجهت تغییر و بهبود  جذب و هدایت کند.

دوم: مدیر و مدبّر باشد، یکی از اصلی ترین چالش های امروز اداره کشور، ضعف مدیریت و ناکارآمدیهای مختلف است. رئیس جمهوری که خود مدیر و شایسته باشد، همکاران و وزراء توانمند و شایسته را به کار می گیرد و امور شایستگی و شایسته سالاری در سطح جامعه تعمیم می یابد. رئیس جمهوری که مدیریت بداند ارکان اقتصاد کشور را به افرادی شایسته، کارکشته و اقتصاد دان و دارای قدرت تجزیه و تحلیل بالا می دهد تا کشور دچار فلاکت و فقر و فاصله طبقاتی نگردد.

روابط خارجی را به گروهی می سپارد که اولاً یک پارچه عمل کنند، ثانیاً دنیا را بشناسند، ثالثاً موضع شناس باشند و فرصت ها را در جای خود شکار نمایند و جایگاه ایران را در شأن خودش در جهان اعتبار بخشد، مدیر اجرایی ارشد کشور با مدیریت صحیح وزرایی را برمی گزیند که در حوزه فرهنگی، اجتماعی، علمی و دانشگاهی بهترین عملکرد را از خود نشان دهند و سرمایه اجتماعی را رشد دهند و از فرار مغزها که اصلی ترین سرمایه های ملی ما هستند جلوگیری نماید. رئیس جمهوری که مدیریتش متعهدانه باشد از تمام وجودش برای گسترش وحدت و انسجام ملی مایه می گذارد.

سوم: رئیس جمهور باید قانون گرا و متعهد به قانون و برنامه باشد، کشور به شدت از بی برنامگی و قانون گریزی رنج می برد، رئیس جمهوری که برنامه و قانون و چشم انداز را قبول نداشته باشد به سرعت کشور و مدیریت کشور را به سمت روزمرگی و اقدامات عجولانه و عوام فریبانه سوق می دهد، رئیس جمهور باید به فکر منافع ملی و کلان اقتصادی اجتماعی و سیاسی و فرهنگی کشور باشد.

چهارم: رئیس جمهور باید امانتدار باشد و منافع مردم را اصلی ترین آرمان خود بداند و باید به گونه ای رفتار کند که مردم هیچگاه در سلامت او و اطرافیانش کمترین تردیدی به خود راه ندهند، رئیس جمهور به فرموده مولا علی (ع) نباید قدرت را چون طعمه لذیذی بنگرد، بلکه آن را به فرصتی برای کار و تلاش و خدمت تبدیل کند، رئیس جمهور نباید اجازه دهد که در همکاران و نزدیکانش رانت خواری و روابط ناسالم اقتصادی شکل گیرد، رئیس جمهور باید دولت پاک و سالم تشکیل دهد این ویژگی برای کشوری که مقتدای خود را امام علی (ع) می داند و مدعّی برقراری نظام علوی است خیلی بیشتر مورد انتظار است مردم به شدت تشنه عدالت و راستی در عمل و درستی در رفتار مسئولین خود هستند مردم سوء استفاده از بیت المال و امکانات دولتی و رشوه و اختلاس و فساد رنج می برند. ملاحظاتی که در یکی دو دهه اول انقلاب بیشتر مورد توجه بوده لیکن متأسفانه در سال های گذشته به فراموشی سپرده شده است.

پنجم: رئیس جمهور باید از صراحت و اقتدار لازم برخوردار باشد، در دفاع از منافع کشور و منافع مردم و حقوق شهروندان شجاع و قاطع باشد، و جایی که پای منافع مردم و حقوق آنان و اجرای قانون پیش می آید مقتدرانه عمل نماید، البته متقابلاً در تعامل مردم اهل رفق و مدارا و مردم داری باشد.

ششم: و نهایتاً رئیس جمهور مطلوب و شایسته باید خود را رئیس جمهور همه مردم با گرایش ها، اندیشه ها، زبان ها، قومیت ها، مذهب، سن و جنس مختلف بداند. رئیس جمهور نباید پس از انتخاب شدن بر علیه رقیب و جمعیت بزرگ و مؤثرش که گاهی نزدیک به نیمی از کشور می شوند دست به اقدام بزند، بلکه باید خود را هم خدمتگزار آن ها بداند، هم به آن ها احترام بگذارد و هم از ظرفیت ها و استعدادهای آنان به خوبی استفاده نماید، نه اینکه جمع زیادی از ثروت و منابع انسانی کشور را با برخوردهای محدود و تنگ نظرانه و جزئی از میدان عمل خارج سازد و افراد ضعیف و ناتوان و کم تجربه را جایگزین نماید، رئیس جمهور باید هنر به کار گرفتن، و جذب  منتقدان و حتی مخالفانش را داشته باشد باید بتواند مسائل سیاسی و حزبی را از مسائل اجرایی و مدیریتی تفکیک نماید.

 احزاب، گرایش ها و جریان های مؤثر سیاسی و آنان که مستقیم و غیر مستقیم در انتخابات ایفای نقش می کنند باید توجه داشته باشند که مسئولیت بسیار سنگین و حساسی در این برهه بر عهده دارند، شرایط امروز کشور بسیار حساس و دارای مختصات و ملاحظات خاص خود است. توجه به این ویژگی ها می تواند کشور را به سمت تعالی و پیشرفت سوق دهد، شرایط رکود و تورم را بهبود دهد، همبستگی ملی را گسترش دهد سرمایه اجتماعی را ارتقاء بخشد امید را در جوانان و آینده سازان زنده سازد، موقعیت جهانی ایران را اعتلا بخشد. و اگر غفلت کنیم با کمال تأسف شاهد وقایعی متفاوت همراه با توسعه نقش ها و بحران های اجرایی خواهیم بود.

پس تلاش نمائیم که چنین نشود سعی شود برای رضای خدا و برای حفظ نظام جمهوری اسلامی که ثمره خون شهیدان بسیار عزیزیست و برای بهبود وضعیت مردم و کشور به شایسته گزینی نه تابع گزینی دست بزنیم.