در آخرین روزهای سالی که گذشت، اتفاقات و وقایع بزرگی در عرصه تاریخ سیاسی ایران رقم خورد:
1- در بیستم بهمن ماه خاتمی پس از نامشخص ماندن تصمیم و برنامه میرحسین موسوی، رسما آمادگی خود را برای نامزدی انتخابات ریاست جمهوری دور دهم اعلام کرد.
2- در نوزدهم اسفند ماه مهندس موسوی با صدور بیانیه ای برای حضور در انتخابات اعلام آمادگی نمود.
3- در بیست و شش اسفند ماه خاتمی با ذکر چند دلیل تاریخی با تاکید و اشاره خاص به اعلام آمادگی موسوی از صحنه انتخابات کناره گیری کرد و تلویحا اظهار امیدواری کرد که جامعه به مهندس موسوی اقبال و ایشان را برگزینند و از آقای کروبی تقاضا نمود که در این راستا همراهی و مساعدت نمایند.
تا قبل از این تاریخ مردم به شدت استنباط می کردند آقای خاتمی و موسوی با هماهنگی یکدیگر مسایل انتخابات را پیش می برند. اما با رخداد سوم به نحو غیرمنتظره و تعجب برانگیزی متوجه شدند که چنین تدبیری حداقل به عنوان یک تفاهم و توافق قطعی در میان نبوده است.
ستاد آقای خاتمی که به درستی گلایه ها و اعتراضات و دل نگرانیهای هواداران و همراهان خاتمی را پس از تصمیم او پیش بینی می نمود، قبل از اعلام از همه اعضای ستاد و باران و جمعی از جوانان فعال در گروه 88 و گروه یاری و ... برای یک نشست حضوری در روز بعد از اعلام شرکت نمایند. جمع کثیری در سالن اجتماعات رایزن جمع شدند و حدود 10 نفر قبل از خاتمی هریک 4، 5 دقیقه مطالبی با لحن ها و عبارات متفاوت ولی با مضمون تا حد زیادی مشترک مطالبی بیان کردند که نکات برجسته آن این بود:
1- گلایه از این که چرا آقای خاتمی بدون مشورت و رایزنی با جمع این تصمیم مهم را گرفته است.
2- اظهار نگرانی از توقف حرکت اصلاح طلبی و بی انگیزگی شدید نیروهای اصلاح طلب به ویژه جوانان
3- ابهام در موضع اصلاح طلبی آقای موسوی و مبهم بودن یا به روز نبودن مواضع ایشان
4- نگرانی درباره امکان معرفی آقای موسوی به جامعه و اقبال مردم به وی در انتخابات
5- تحسین و تجلیل از عزت نفس و بزرگواری آقای خاتمی در رعایت اصول و موازین اخلاقی و ماندگار شدن خاتمی در تاریخ سیاسی ایران
6- گلایه از مهندس موسوی که چرا بعد از آمدن خاتمی اعلام حضور نمود و چرا در فرصتهای قبلی در این رابطه اقدام ننمود.
7- ضرورت حمایت موثر جناح اصلاحات از آقای موسوی به عنوان یک رفتار واقع بینانه به رغم مسایل پیش آمده در این حوزه
آقای خاتمی هم در واکنش به اظهارات، نقدها و دیدگاه هایی که مطرح شد، پاسخهایی مبنی بر انجام مشورتهای بسیار زیاد ، ضرورت رعایت اصول اخلاقی به عنوان یک باور ، لحاظ کردن محدودیتهای فراوان پیش روی قبل و بعد از انتخابات و نهایتا عدم امکان تداوم حرکت اصلاح طلبانه از متن جامعه ارائه نمودند.
حال به نظر می رسد نباید فرصت سوزی بیشتری داشته باشیم و اگر باز هم موضوع را درست مدیریت نماییم می توان نگرانی ها و نارساییهای بوجود آمده را به فرصت تبدیل نمود، ضمن اینکه در همین ماجراها مسائل مثبت و مفیدی وجود دارد که باید به آنها توجه شود، از جمله:
اولا خاتمی در یک روند طبیعی در جایگاه رهبری اصلاحات تثبیت شد، که در چنین جایگاهی ضرورت سازماندهی حرکت و تلاش موثرتر و جامعتر در خارج از عرصه دولت برای پیشبرد اهداف و آرمانهای اصلاح طلبی بیشتر حس می شود و شاید زمان تحقق مطالبه قاطبه اصلاح طلبان برای تاسیس یک حزب فراگیر اصلاح طلبی توسط خاتمی بیش از پیش فراهم شده باشد.
ثانیا نگرانی رقابت در جناح اصلاح طلبان و شکست آرا تا حد زیادی برطرف شده است و امید می رود آقای کروبی هم با خاتمی همراهی نماید و در موقعیتی مناسب با یک تصمیم بزرگوارانه و مردانه که از ایشان نیز اینچنین انتظار می رود، این وحدت و همبستگی را یکپارچه نمایند.
ثالثا در 3 سفر استانی که خاتمی داشت، اقبال گسترده و باشکوه مردم را از خود نشان داد و این پیام و شاخصی بر محبوبیت خاتمی و تفکر خاتمی است که مهندس موسوی در پیامی که برای آقای خاتمی به بیان غیرمستقیم بر جایگاه خاتمی در جامعه و بویژه در بین جوانان را مورد تاکید قرار می دهد.
رابعا به نظر می رسد در این مقطع خاتمی با حجم زیادی از مطالبات و نارساییهای کمرشکن ناشی از عملکرد غیراصولی و ناکارآمد دولت نهم در امان ماند و شاید این شرایط را میرحسین با مدیریت بهتر و هزینه و تلفات کمتر از سر بگذراند.
اما در پایان تاکید این نکته را ضروری می دانم که حسن ختام این رویدادها و وقایع باید به پیروزی موسوی که پیروزی خاتمی و پیروزی جامعتر جریان اصلاح طلب خواهد بود، ختم شود و این مهم محقق نمی شود مگر به دو شرط:
اول، تغییر یا اصلاح مشی مهندس موسوی در جهت باز کردن عرصه و ظرفیت جذب سلایق متنوع سیاسی، فرهنگی، اجتماعی با طرح صریحتر و روشنتر دیدگاه ها و مواضع خود در مسایل مبتلابه جامعه همراه با بروزتر نمودن گفتمان خود در نگاه و تحلیل مسایل جامعه
دوم، تلاش همه جانبه و مدبرانه کلیه گرایشهای اصلاح طلب و طرفداران خاتمی با کنار نهادن همه گلایه ها و انتقادات درباره مسایل و رخدادهای جاری برای فعالیت و حضور در حمایت از مهندس موسوی در آخرین لحظه های شمارش آرا.
امید که واقعا از وقایع گذشته، به ویژه انتخابات 84 به خوبی عبرت گرفته و از همه فرصتهای پیش رو بهترین بهره را ببریم.
1- در بیستم بهمن ماه خاتمی پس از نامشخص ماندن تصمیم و برنامه میرحسین موسوی، رسما آمادگی خود را برای نامزدی انتخابات ریاست جمهوری دور دهم اعلام کرد.
2- در نوزدهم اسفند ماه مهندس موسوی با صدور بیانیه ای برای حضور در انتخابات اعلام آمادگی نمود.
3- در بیست و شش اسفند ماه خاتمی با ذکر چند دلیل تاریخی با تاکید و اشاره خاص به اعلام آمادگی موسوی از صحنه انتخابات کناره گیری کرد و تلویحا اظهار امیدواری کرد که جامعه به مهندس موسوی اقبال و ایشان را برگزینند و از آقای کروبی تقاضا نمود که در این راستا همراهی و مساعدت نمایند.
تا قبل از این تاریخ مردم به شدت استنباط می کردند آقای خاتمی و موسوی با هماهنگی یکدیگر مسایل انتخابات را پیش می برند. اما با رخداد سوم به نحو غیرمنتظره و تعجب برانگیزی متوجه شدند که چنین تدبیری حداقل به عنوان یک تفاهم و توافق قطعی در میان نبوده است.
ستاد آقای خاتمی که به درستی گلایه ها و اعتراضات و دل نگرانیهای هواداران و همراهان خاتمی را پس از تصمیم او پیش بینی می نمود، قبل از اعلام از همه اعضای ستاد و باران و جمعی از جوانان فعال در گروه 88 و گروه یاری و ... برای یک نشست حضوری در روز بعد از اعلام شرکت نمایند. جمع کثیری در سالن اجتماعات رایزن جمع شدند و حدود 10 نفر قبل از خاتمی هریک 4، 5 دقیقه مطالبی با لحن ها و عبارات متفاوت ولی با مضمون تا حد زیادی مشترک مطالبی بیان کردند که نکات برجسته آن این بود:
1- گلایه از این که چرا آقای خاتمی بدون مشورت و رایزنی با جمع این تصمیم مهم را گرفته است.
2- اظهار نگرانی از توقف حرکت اصلاح طلبی و بی انگیزگی شدید نیروهای اصلاح طلب به ویژه جوانان
3- ابهام در موضع اصلاح طلبی آقای موسوی و مبهم بودن یا به روز نبودن مواضع ایشان
4- نگرانی درباره امکان معرفی آقای موسوی به جامعه و اقبال مردم به وی در انتخابات
5- تحسین و تجلیل از عزت نفس و بزرگواری آقای خاتمی در رعایت اصول و موازین اخلاقی و ماندگار شدن خاتمی در تاریخ سیاسی ایران
6- گلایه از مهندس موسوی که چرا بعد از آمدن خاتمی اعلام حضور نمود و چرا در فرصتهای قبلی در این رابطه اقدام ننمود.
7- ضرورت حمایت موثر جناح اصلاحات از آقای موسوی به عنوان یک رفتار واقع بینانه به رغم مسایل پیش آمده در این حوزه
آقای خاتمی هم در واکنش به اظهارات، نقدها و دیدگاه هایی که مطرح شد، پاسخهایی مبنی بر انجام مشورتهای بسیار زیاد ، ضرورت رعایت اصول اخلاقی به عنوان یک باور ، لحاظ کردن محدودیتهای فراوان پیش روی قبل و بعد از انتخابات و نهایتا عدم امکان تداوم حرکت اصلاح طلبانه از متن جامعه ارائه نمودند.
حال به نظر می رسد نباید فرصت سوزی بیشتری داشته باشیم و اگر باز هم موضوع را درست مدیریت نماییم می توان نگرانی ها و نارساییهای بوجود آمده را به فرصت تبدیل نمود، ضمن اینکه در همین ماجراها مسائل مثبت و مفیدی وجود دارد که باید به آنها توجه شود، از جمله:
اولا خاتمی در یک روند طبیعی در جایگاه رهبری اصلاحات تثبیت شد، که در چنین جایگاهی ضرورت سازماندهی حرکت و تلاش موثرتر و جامعتر در خارج از عرصه دولت برای پیشبرد اهداف و آرمانهای اصلاح طلبی بیشتر حس می شود و شاید زمان تحقق مطالبه قاطبه اصلاح طلبان برای تاسیس یک حزب فراگیر اصلاح طلبی توسط خاتمی بیش از پیش فراهم شده باشد.
ثانیا نگرانی رقابت در جناح اصلاح طلبان و شکست آرا تا حد زیادی برطرف شده است و امید می رود آقای کروبی هم با خاتمی همراهی نماید و در موقعیتی مناسب با یک تصمیم بزرگوارانه و مردانه که از ایشان نیز اینچنین انتظار می رود، این وحدت و همبستگی را یکپارچه نمایند.
ثالثا در 3 سفر استانی که خاتمی داشت، اقبال گسترده و باشکوه مردم را از خود نشان داد و این پیام و شاخصی بر محبوبیت خاتمی و تفکر خاتمی است که مهندس موسوی در پیامی که برای آقای خاتمی به بیان غیرمستقیم بر جایگاه خاتمی در جامعه و بویژه در بین جوانان را مورد تاکید قرار می دهد.
رابعا به نظر می رسد در این مقطع خاتمی با حجم زیادی از مطالبات و نارساییهای کمرشکن ناشی از عملکرد غیراصولی و ناکارآمد دولت نهم در امان ماند و شاید این شرایط را میرحسین با مدیریت بهتر و هزینه و تلفات کمتر از سر بگذراند.
اما در پایان تاکید این نکته را ضروری می دانم که حسن ختام این رویدادها و وقایع باید به پیروزی موسوی که پیروزی خاتمی و پیروزی جامعتر جریان اصلاح طلب خواهد بود، ختم شود و این مهم محقق نمی شود مگر به دو شرط:
اول، تغییر یا اصلاح مشی مهندس موسوی در جهت باز کردن عرصه و ظرفیت جذب سلایق متنوع سیاسی، فرهنگی، اجتماعی با طرح صریحتر و روشنتر دیدگاه ها و مواضع خود در مسایل مبتلابه جامعه همراه با بروزتر نمودن گفتمان خود در نگاه و تحلیل مسایل جامعه
دوم، تلاش همه جانبه و مدبرانه کلیه گرایشهای اصلاح طلب و طرفداران خاتمی با کنار نهادن همه گلایه ها و انتقادات درباره مسایل و رخدادهای جاری برای فعالیت و حضور در حمایت از مهندس موسوی در آخرین لحظه های شمارش آرا.
امید که واقعا از وقایع گذشته، به ویژه انتخابات 84 به خوبی عبرت گرفته و از همه فرصتهای پیش رو بهترین بهره را ببریم.
نویسنده : سید حمید کلانتری » ساعت 1:10 عصر روز پنج شنبه 88 فروردین 6