یکی از مهمترین مسائلی که پس از انتخابات ریاست جمهوری که بحمداله به خوبی و خوشی پشت سر گذاشته شد، لازم است مورد توجه و عنایت ویژه آقای دکتر روحانی و دستیارانش قرار گیرد، تشکیل یک دولت قوی، کارآمد و اثربخش است. به نظر میرسد گروهیکه این روزها مسئولیت بررسی صلاحیت وزراء و انتخاب آنها را عهدهدار هستند، باید توجه داشته باشند که موضوع شکل گیری دولت کارآمد، اهمیتش از انتخاب وزیر که البته خود مهم است، اگر بیشتر نباشد، قطعاً کمتر نیست. برای شکل گیری دولت توانمند و کارآمدشدن قوه مجریه چند موضوع قابل تأمل وتأکید است:
نکته اول: باید توجه داشت که به دولت باید به عنوان یک مجموعه و کل واحد نگریسته شود، مجموعهای هماهنگ و هم جهت، دارای وحدت هدف، وحدت نگرش، وحدت استراتژی و وحدت رویه، هر عضو کابینه ضمن اینکه در تلاش برای حل مشکلات بخش و دستگاه اجرایی خود میباشد، همزمان باید خودرا مسئول حل بخشی از مسائل و مشکلات کلان کشور بداند و باید به گونهای عمل نماید که تصمیم، سیاست یا اقدامات او نه تنها خدشهای در پیشبرد سیاستهای کلان دولت ایجاد ننماید، بلکه نقش همافزایی یا تأثیرگذاری مثبت برآنها داشته باشد.
شکل گیری کابینه از ابتدا باید در چنین فضایی و مبتنی بر روح و حرکت جمعی و گروهی ساخته و پرداخته شود و باید از مکانیزمها و ابزارهای مدیریتی و تشکیلاتی موثر برای تسهیل و اثربخش نمودن این تعاملات بهره گرفت.
نکته دوم: اعضاء کابینه باید از نگاه و تفکر استراتژیک برخوردار باشند و در سوابق مدیریتی خود این توانایی را در عمل نشان داده باشند. این نگاه، به آنان، آینده نگری، جامع بینی، پرهیز از روزمرگی و پراکنده کاری و تمرکز بر مسائل اساسی و کلیدی را اعطاء مینماید. با داشتن نگرش استراتژیک زمان و منابع به نحو بهینه مورد استفاده قرار میگیرند، به منابع انسانی به عنوان اصلیترین ثروتی که باید توسعه و ارتقاء یابد بلکه خود نیز هدف توسعه است نگریسته میشود به همکاران دولت نه به عنوان رقیب، که رفیقانی در کنار هم و به رئیس جمهور نه به عنوان یک مدیر بالاتر، بلکه به عنوان راهبری شایسته و مقبول و سکانداری توانا و مصمم نگاه خواهد شد.
تشکیل شورای عالی راهبری قوه مجریه، سومین پیشنهاد برای موفقیت دولت وکارآمدی آن در هدایت و پیشبرد برنامهای راهگشا و اساسی در حل مسائل و معضلات و بحرانهای کلان کشور میباشد. ایده و تجربه تشکیل این شورا را در بعضی از کشورها مثل چین و مالزی میتوان سراغ گرفت که دارای توفیقات خوبی در رشد و توسعه کشورشان بوده اند. ترکیب این شورا میتواند یک جمع هفت نفره متشکل از رئیس جمهور، معاون اول، رئیس سازمان مدیریت و سه تا چهار نفر از مدیران برجسته، مجرب و صاحبنظر که سابقه وزارت و معاون اولّی و مدیریت عالی موفق داشتهاند، به عنوان مشاوران عالی رئیس جمهور خواهد بود، و حسب موضوعی که در دستور کار شورا قرار میگیرد، از وزیر ذیربط نیز میتوان برای حضور و طرح مسائل خود دعوت نمود.
این شورا که در هفته حداقل دو یا سه جلسه 2 ساعته لازم است داشته باشد، اصلیترین مسائل و موضوعات فرا تشکیلاتی و میان بخشی را در دستور کار خود قرار میدهد و به عنوان پشتوانه فکری و اندیشهای برای دولت و رئیس جمهور عمل میکند. موانع پیشبرد برنامهها و اقدامات لازم را از پیش پای وزارتخانهها و دستگاههای اجرایی بر میدارد و تسهیلات و پیش نیازهای توفیق در کار و تلاش را پیش روی اعضاء دولت باز میگشاید.
این شورای عالی می تواند با استفاده از اختیارات هیأت دولت و استفاده از نقطه نظرات کارشناسان برجسته در قالب کارگروههای تخصصی، با اتخاذ تصمیمات جامع، سنجیده و راهگشا، راهکارهای خروج از بحرانهای داخلی و بین المللی را ارائه نماید و زمینه تحول به سمت رونق و بهبود را فراهم سازد. به گونهای که هم دولت، هم مجلس، هم نخبگان و هم مردم ازآثار و نتایج آن خرسند و خشنود شوند. تشکیل شورای عالی مشابه در درون وزارتخانهها و دستگاههای اجرایی نیز میتواند همین کارکرد و اثربخشی را در سطح هر دستگاه و بخش به همراه داشته باشد. و کارآمدی را در سطح قوه مجریه تعمیم دهد. لازم است توجه شود که مهمترین مشخصه این شورا تقویت ظرفیت فکری و اندیشهای در سطوح عالی مدیریتی و پرهیز از اقدامات نسنجیده و توسعه عقلانیت میباشد.